De Hoef Amersfoort
7000 werknemers / 6 bewoners
112 ha
?
Hokken op De Hoef – De introductie van het wonen op perifere werklocaties.
Wonen op een perifere werklocatie is volgens bestemmingsplannen niet toegestaan. Enkel dienstwoningen worden bij uitzondering gedoogd. Nochtans zijn er op werklocaties zeeën van ruimte. Verdere verdichting van werklocaties met bedrijven is een optie, maar zou slechts de heersende monofunctionaliteit versterken. Het zou meer voor de hand liggen om werklocaties aan te vullen met woningen. Met een dergelijke verdichting wordt een halt toegeroepen aan het uitdijen van de stad, wordt de ruimte op perifere werklocaties beter benut, neemt de diversiteit op bestaande perifere werklocaties toe en ontstaat een woonwijk met een extra draagvlak voor grootstedelijke voorzieningen in een vervreemdend decor van spiegelpaleizen en utiliteitsgebouwen. Wonen en werken sluiten elkaar niet uit maar vullen elkaar juist aan. Een onderzoekend ontwerp van een als generiek te beschouwen perifere werklocatie, Bedrijvenpark De Hoef in Amersfoort, heeft moeten uitwijzen of een dergelijke gedachtegang omgevingstechnisch gezien aantrekkelijk is en hoeveel capaciteit een dergelijk stadsdeel nog heeft om woningen aan toe te voegen. Op basis van een analyse naar het type bedrijven, de aanwezige water- en bomenstructuren en de omliggende verkeersinfrastructuur is een stedenbouwkundig concept ontwikkeld. Uitgangspunten bij dit concept waren onder meer duurzaamheid, de straat als katalysator voor stedelijk leven en het tonen van het bedrijfsgebouw in positieve en negatieve zin. Loodsen waaraan extreem veel vrachtverkeer is gekoppeld, worden verplaatst naar de rand. Woningbouw is daar toch al ongewenst in verband met de aangrenzende snelwegen. Verder is voorzien in een gedoogroute voor vrachtwagens waardoor een groot deel van de bedrijven kan blijven functioneren. Haaks hierop staat een vorkstructuur: een route die gaande van het NS station Amersfoort Schothorst naar de Amersfoortse rondweg drie keer symmetrisch splitst. Hiermee is de oriëntatie in het driehoekvormige gebied gewaarborgd. De om- en aanbouw van de bedrijfsgebouwen met gesloten bouwblokken in vier bouwlagen, de opname van bestaande bomenrijen in het straatbeeld, de omzetting van de aanwezige watergangen naar grachten, het weren van geparkeerde auto's op straat en het met smalle rijbanen belemmeren van hoge autosnelheden, dragen bij aan een levendige maar veilige grootstedelijke wijk met veel voorzieningen. Het tot stand gekomen ontwerp is niet het enig juiste. Andere typologieën dan het 19de eeuws gesloten bouwblok zijn voorstelbaar en wellicht eenvoudiger om een eerste perifere werklocatie te ontginnen. Gesloten bouwblokken staan echter garant voor levendige, maar ordenende straten met als contrast de kalme binnenhof. Parkeerplaatsen zijn voorhanden op de daken van de nieuwe bouwblokken. Door op schaduwzijdes van een gesloten bouwblok kantoren of (opritten naar) parkeergarages te plannen zijn 100 jaar na het verbod op gesloten bouwblokken alle rationele redenen daarvan verdwenen. Alle woningen staan immers aan voldoende licht blootgesteld.Tijdens het ontwerpproces zijn methodes ontwikkeld, waarmee mogelijk ook andere werklocaties geremixed zouden kunnen worden. Door de dichtheid van het voorliggende ontwerp voor De Hoef (toegevoegd 43 woningen / hectare) te extrapoleren naar alle 60.000 hectare bedrijventerrein van Nederland, blijkt Nederland over genoeg potentiële bouwgrond te beschikken om alle 2.500.000 woningen waarin de vijfde Nota Ruimtelijke Ordening moet gaan voorzien binnen zijn bebouwde kommen te herbergen.
